Naukowcy ustalili, że najstarsza znana skamielina gekona ma 100 milionów lat. Uważa się, że gady pochodzą od wspólnego przodka, którego początki sięgają okresu karbońskiego, który miał miejsce między 300 a 350 milionami lat temu. 

Sprawdź ile wiesz o gekonach >> Quiz o gekonach
Przejrzyj >> Ogłoszenia Gekon | Cena Gekon

Gekon żyje bardzo długo

Długość życia gekonów zależy od gatunku, ale wiele z nich na wolności żyje około pięciu lat. Jednak kilka gatunków popularnych jako zwierzęta domowe może żyć znacznie dłużej, od 10 do 20 lat. Gekony lamparcie żyją średnio od 15 do 20 lat, chociaż najdłużej żyjący osobnik ma 27 lat. 

Gekon może przyczepić się do wszystkiego

Gekon może przykleić się do niemal każdej powierzchni dzięki opuszkom na stopach, pokrytych drobnymi włoskami zwanymi szczecinami, które wykazują zdolność do przyciągania się do powierzchni poprzez interakcje molekularne, takie jak siły van der Waalsa. Szcześć i pół miliona szczecin na jednym gekonie może wytworzyć siłę wystarczającą do utrzymania ciężaru dwóch ludzi. Dzięki temu gekon potrafi poruszać się po śliskich powierzchniach – nawet po szklanych oknach lub po sufitach. Jedyną powierzchnią, do której gekon nie może się przyczepić, jest suchy teflon. 

Gekony mają unikalne wzory skóry

Gekony posiadają wyjątkowe wzory skóry, które stanowią nie tylko ciekawy aspekt ich wyglądu, ale także pełnią różnorodne funkcje w ich życiu.
Pozwalają im m.in. doskonale się maskować w otoczeniu. Dzięki tym wzorom, gekony potrafią być niewidoczne dla drapieżników lub łatwo ukrywać się przed zdobyczą. Przykładowo, niektóre gekony zamieszkujące siedliska skaliste mogą mieć skórę o barwach zbliżonych do kamieni, co sprawia, że są praktycznie niewidoczne na tle otaczających ich skał.
Wzory na skórze gekonów mogą także pomagać w regulacji temperatury ciała. Gekony są zmiennocieplne, co oznacza, że ich ciało przystosowuje się do temperatury otoczenia. Skomplikowane wzory mogą pomagać w absorpcji lub odbijaniu promieniowania słonecznego, co pozwala im utrzymać odpowiednią temperaturę ciała.
Niektóre wzory skóry gekonów mogą pełnić rolę w komunikacji między nimi samymi. Na przykład, podczas okresów godowych, samce mogą wykorzystywać zmiany koloru i wzorów na skórze do przyciągania partnerki lub odstraszania rywali.
Wzory skóry gekonów mogą też służyć jako odstraszające sygnały dla potencjalnych drapieżników. Kolorowe lub kontrastujące wzory mogą ostrzegać drapieżniki, że gekony są trujące lub niebezpieczne.

Niektóre gekony nie mają nóg

Ciekawym faktem dotyczącym gekonów jest to, że nie wszystkie gekony mają nogi. Gekony z rodziny Pygopodidae, do której należy ponad 35 gatunków, występują w Australii i Nowej Gwinei. Pygopodidae nie mają kończyn przednich i mają jedynie szczątkowe kończyny tylne. Ze względu na swoją wyjątkową anatomię bardziej przypominają jaszczurki beznogie czy jaszczurki wężowe niż zwykłe gekony. Pozwala im na skuteczne poruszać się w podziemnych tunelach lub między szczelinami skał. Mają charakterystyczne, węższe ciała, wydłużone ciała i dobrze rozwinięte końce ogonów.
Podobnie jak inne gatunki gekonów, pygopody potrafią wydawać dźwięki, wydając wysokie piski w celu komunikacji. Mają także doskonały słuch i potrafią słyszeć tony wyższe niż te wykrywalne przez jakikolwiek inny gatunek gadów.
 

Wyświetl ten post na Instagramie

Post udostępniony przez Lockie King (@kingyswildlife)

 

Niektóre gekony potrafią „latać” Hemidactylus frenatus

Latający gekon pochodzi z Azji Południowo-Wschodniej. Jednak pomimo swojej nazwy ten gatunek gekona nie lata. Zamiast tego skóra trzepocze na jego stopach, a płaski ogon pomaga maleńkiej jaszczurce szybować na dystansach 60 metrów w jednym skoku. Latające gekony są zazwyczaj ostrożne i szybują natychmiast po wyczuciu niebezpieczeństwa. Daje im to przewagę w skomplikowanym ekosystemie, w którym można spotkać różne drapieżniki oraz konkurencję o pożywienie i schronienie.

Gekony mogą składać jaja lub rodzić młode

To grupa gadów, która wykazuje różne strategie reprodukcyjne. Gekony rodzą się poprzez składanie jaj. Samica może być w ciąży ze swoimi jajami przez lata, zanim je złoży. Na przykład ciąża gekonów arlekinów trwa od trzech do czterech lat. Kiedy jaja są już gotowe, gekon składa jaja w liściach i korze. 
Nowo powstałe dzieci nazywane są pisklętami. Niektóre pisklęta są dość duże jak na jaszczurki. Na przykład pisklęta gekona lamparta mogą mieć od 8 do 10 cm długości.
Z kolei gekon nowokaledoński, największy gekon na świecie, rodzi żywe potomstwo. Po urodzeniu maluchy wyglądają identycznie jak ich rodzice, chociaż mają również różne wzory na skórze. Pomimo swoich rozmiarów młode gekony wykazują imponującą niezależność i gotowość do życia.

Sprawdź ile wiesz o gekonach >> Quiz o gekonach
Przejrzyj >> Ogłoszenia Gekon | Cena Gekon

Gekony mają różne rozmiary Jaragua sphaero

Najmniejszy gekon (i najmniejsza jaszczurka) to malutki gekon karłowaty. Dorasta do maleńkich długości 1,6 cm i waży około 120 miligramów. Występuje jedynie w Parku Narodowym Jaragua na Dominikanie i na wyspie Beata. Natomiast gekon olbrzymi z Nowej Kaledonii, jest jednym z największych gekonów na świecie. Może urosnąć od 35,5 do 43 cm, łącznie z ogonem i ważyć od 212 do 279 gramów.

Gekony potrafią szczekać i ćwierkać 

W przeciwieństwie do większości jaszczurek gekony potrafią wydawać dźwięki. Wydają kliknięcia, ćwierkanie, szczekanie i inne dźwięki, aby komunikować się z innymi gekonami. Mają prawdziwe struny głosowe. Szczekają i ćwierkają, aby określić swoje terytorium, zwabić partnerów i uciec przed drapieżnikami; również syczą i wydają wysokie piski. Gekon nowokaledoński wydaje tak charakterystyczne warczenie, że rdzenne plemiona tych wysp nazwały go „diabłem z drzewa”. Gekon liściasty z Madagaskaru  woła o pomoc, które wielu porównuje do krzyku dziecka. 

Gekony mają doskonały wzrok

Gekony prowadzą zazwyczaj nocny tryb życia. Dzięki temu doskonale widzą w nocy i wyjątkowo dobrze widzą kolory, nawet przy słabym oświetleniu. Wielu gekonów ma stosunkowo duże źrenice, które pozwalają na zbieranie większej ilości światła w warunkach słabego oświetlenia. To pozwala im widzieć w nocy lepiej niż w dzień. Ich widzenie kolorów jest prawie 350 razy czulsze niż ludzkie oczy. 
 

Gekony używają ogonów z wielu różnych powodów

Gekony przechowują tłuszcz w ogonach jako awaryjne źródło pożywienia, w okresach niedoborów pożywienia. Gruby ogon oznacza, że gekon miał ostatnio dużo jedzenia, natomiast cienki ogon może świadczyć o jego niedożywieniu. Utrata ogona nie jest więc korzystnym wydarzeniem dla gekona. Łatwo odpada, gdy zwierzę jest ścigane przez drapieżniki, czy w odpowiedzi na stres, infekcję lub złapanie za sam ogon. Kiedy to nastąpi, zwierzę zregeneruje swój ogon. Będzie on krótszy, bardziej tępy i będzie miał nieco inny kolor niż pierwotny. Ogon posiada własny ośrodek kontroli nerwów, który pozwala na niezależne poruszanie się i rzucanie przez maksymalnie pół godziny po oddzieleniu od ciała.

Gekony liżą oczy, aby je oczyścić

Większość gekonów prowadzi nocny tryb życia. Oznacza to, że śpią w dzień, a nie śpią w nocy, co widać po wyglądzie ich oczu. Wszystkie gatunki z wyjątkiem kilku mają półprzezroczyste błony zakrywające oczy zamiast powiek. Ponieważ nie mogą mrugać, liżą oczy, aby były czyste i wilgotne. 

Sprawdź ile wiesz o gekonach >> Quiz o gekonach
Przejrzyj >> Ogłoszenia Gekon | Cena Gekon

Gekon liściasty doskonale naśladuje martwe liście Uroplatus phantasticus

Ten gatunek gekona wygląda identycznie jak suche liście znalezione w lesie, aż po żyłkowatą skórę i nacięcia nadgryzione przez owady. Jego ciało jest wydłużone, płaskie i posiada charakterystyczne fałdy skórne, które przypominają żywe liście. Dzięki temu staje się niemal niewidoczne na tle liści i gałęzi, co pomaga mu uniknąć drapieżników i zdobyć zdobycz. Gatunek ten, pochodzi z Madagaskaru. Jest wyjątkowym stworzeniem, które trudno zlokalizować.

Gekony mają 300 zębów

Gekony mają od 50 do 300 zębów, średnio około 100 zębów. Wymieniają zęby co 3 do 4 miesięcy, a nowe zęby rosną tuż za starymi. Będą wymieniać zęby przez całe życie, więc dopóki gekon żyje, zawsze będą mu rosły nowe zęby. Zęby gekonów są zazwyczaj małe, ostre i przystosowane do chwytania i trzymania zdobyczy. Są one przydatne w łapaniu owadów i innych drobnych zwierząt.
 

Gekony potrafią chodzić po wodzie

Niektóre gatunki gekonów posiadają hydrofobowe stopy, co oznacza, że ich stopy odbijają wodę i nie przepuszczają jej. Dzięki temu gekony mogą utrzymywać się na powierzchni wody, jak na pływającej tratwie. Często wykorzystują szybkie, ślizgające się ruchy, aby utrzymać się na powierzchni. Przy każdym kroku łapa gekona unosi się w powietrzu, uderza w powierzchnię wody. Dzięki siłom wyporu i hydrodynamicznemu podnoszeniu napędzanemu ruchem, gekon utrzymuje się na powierzchni wody i porusza się po niej. Technika nie jest doskonała. Ogon stworzenia nadal wlecze się pod wodę, co stwarza duży opór. 

Gekony mogą oznaczać szczęście lub pecha

W niektórych kulturach, na przykład na Hawajach, uważa się, że gekony przynoszą szczęście. Spotkanie gekona w swoim domu lub ogrodzie może być odbierane jako pozytywny znak i symbol ochrony. W Chinach i Japonii, gekon symbolizuje dobrobyt i szczęście.  Kultury wschodnie uważają je za nieszkodliwe zwierzęta i chętnie je goszczą, ponieważ gekony zjadają owady. 
Jednak nocne gekony zyskały mniej przychylną reputację na Zachodzie i w Afryce. Widok gekona pełzającego nocą może budzić niepokój, ponieważ zwiastuje możliwą chorobę lub śmierć. Ponadto w niektórych regionach Afryki zdolność gekona do wspinania się po ścianach i sufitach łączy się ze zjawiskami nadprzyrodzonymi lub czarami. 

Niektórym gekonom grozi wyginięcie  

Niektóre gekony są krytycznie zagrożone, jak gekon Gulbaru, który pochodzi z Australii i występuje tylko na niewielkim pasie ziemi w północno-wschodniej Australii o powierzchni kilku kilometrów kwadratowych. Ten gekon był kiedyś jednym z najpopularniejszych gatunków domowych ze względu na swoje żywe kolory. 
Na szczęście działacze na rzecz ochrony przyrody tworzą obszary chronione, intensyfikują programy hodowli w niewoli i opowiadają się za bardziej rygorystycznymi przepisami dotyczącymi handlu zwierzętami domowymi. Niemniej jednak ochrona gekonów wymaga globalnej reakcji.

Przejrzyj >> Ogłoszenia Gekon | Cena Gekon